những game 4X như Master of Orion II để cho một đế quốc khám phá bản đồ, mở rộng bằng cách thành lập thuộc địa mới và khai thác tài nguyên của họ. Người chơi có thể giành lấy chiến thắng bằng cách tiêu diệt tất cả đối thủ trong game.

Thuật ngữ 4X được Alan Emrich đưa ra lần đầu tiên trong bài giới thiệu về game Master of Orion cho tạp chí Computer Gaming World vào năm 1993. Ông đã xếp loại game với bốn ký tự "XXXX" là kiểu chơi chữ trong hệ thống xếp loại XXX dành cho sách báo khiêu dâm. Bốn chữ X là viết tắt cho bốn từ explore, expand, exploit, và exterminate trong tiếng Anh.[2] Một số nhà bình luận đôi lúc cũng dán nhãn 4X vào các tựa game để miêu tả một thể loại game với những quy ước cách chơi đặc trưng gồm:[3]

• Explore (thăm dò) nghĩa là người chơi gửi một đơn vị do thám đi xuyên bản đồ để khám phá các vùng lãnh thổ xung quanh.
• Expand (mở rộng) nghĩa là người chơi xác nhận một lãnh thổ mới bằng cách tạo ra các khu định cư mới, hoặc đôi khi bằng cách mở rộng ảnh hưởng của các khu định cư hiện tại.
• Exploit (khai thác) nghĩa là người chơi thu thập và sử dụng các nguồn tài nguyên trong khu vực mà họ kiểm soát và nâng cao hiệu quả của việc sử dụng đó.
• Exterminate (chinh phục) nghĩa là tấn công và tiêu diệt người chơi đối phương. Sau khi chiếm giữ các vùng lãnh thổ và loại bỏ sự hiện diện của đối thủ máy là cách duy nhất để đạt được sự mở rộng hơn nữa.

Bốn yếu tố của trò chơi được mô tả thông qua bốn giai đoạn trong suốt diễn biến của một game 4X.[4] Những giai đoạn này thường chồng chéo với nhau và thay đổi độ dài tùy thuộc vào thiết kế trò chơi. Ví dụ như loạt game Space Empires và trò Galactic Civilizations II: Dark Avatar có một giai đoạn mở rộng lâu dài, bởi vì người chơi thường phải đầu tư rộng lớn trong quá trình nghiên cứu để có thể khám phá và mở rộng ở bất kỳ khu vực nào.[5]

Ý kiến khác

Khá nhiều game chiến lược được cho rằng có chứa đựng cả chu trình thăm dò, mở rộng, khai thác, chinh phục. Tuy nhiên, các nhà báo, nhà phát triển và những người đam mê game thường áp dụng "4X" cho một lớp đặc trưng của game nhiều hơn, và những game 4X thường trái ngược hẳn với những game chiến lược khác như Command & Conquer.[6][7] Vì vậy, các tác giả đã cố gắng chỉ ra cách mà các game 4X được định nghĩa nhiều hơn là chỉ có bốn X. Các trang web về game như 1UP.com đã nói rõ rằng game 4X được phân biệt bởi quy mô và độ phức tạp lớn hơn cùng với cách sử dụng đường lối ngoại giao rắc rối vượt quá tiêu chuẩn "bạn hay thù" có thể nhìn thấy trong các game chiến lược khác. Những nhà phê bình như Wired đã xác nhận rằng các game 4X hay đưa ra một loạt các tùy chọn ngoại giao[8] và chúng nổi tiếng nhờ vào sự chi tiết của những đế chế rộng lớn và lối chơi phức tạp.[9][10] Đặc biệt, các game 4X còn cung cấp việc kiểm soát chi tiết nền kinh tế của đế chế, trong khi các game chiến lược khác lại đơn giản hóa vấn đề này để ưu tiên cho lối chơi nhấn mạnh đến phần chiến trận.